Hoe kan een mediator helpen bij werkweigering?
Een werkgever heeft het recht om zijn personeel aan te sturen en hen bepaalde taken op te leggen. Dat is ook nodig, anders kan een organisatie niet draaien. Maar hiernaast heeft een werknemer ook zijn rechten. Stel, een werknemer weigert een taak die de werkgever oplegt, dan is er sprake van werkweigering. In de meeste gevallen kom je er uiteindelijk samen wel weer uit en schaadt het de onderlinge band niet. Maar wat als je er niet samen uitkomt? Wat zijn dan de gevolgen en welke oplossingen zijn er mogelijk?
Wat houdt werkweigering in?
Werkweigering is een verzamelterm voor het weigeren van een ‘redelijke’ opdracht van een werkgever. De redelijke opdracht is een opdracht waarvan (art. 7:611 BW) kan worden verwacht dat deze bij de arbeidsovereenkomst hoort. Voorbeeld: Een instructie voor het schoonmaken van de (eigen) werkplek op kantoor kan redelijk zijn, maar het schoonmaken van de werkplek van een collega is weer van een hele andere orde.
Het is belangrijk om twee zaken af te wegen:
- Wat voor bezwaar heeft de werknemer tegen de opdracht?
- Waarom vindt de werkgever de opdracht noodzakelijk?
Op basis van deze antwoorden kan er bepaald worden of de werkweigering terecht of onterecht is.
Welke redenen kunnen er zijn voor werkweigering?
Er zijn verschillende situaties te bedenken waarom een werknemer een opdracht kan weigeren. We schetsen onderstaand de meest voorkomende situaties:
- De werkgever verwacht dat de werknemer bepaalde taken uitvoert die niet bij zijn/haar takenpakket horen. De werknemer kan deze opdracht als minderwaardig of niet-relevant beschouwen en weigert de taak uit te voeren.
- Het kan ook voorkomen dat een werknemer zich ziek meldt en de werkgever hier twijfels bij heeft. De werkgever kan een bedrijfsarts langs sturen om te bepalen of dit onder werkweigering valt.
- Als er sprake is van een conflict op de werkvloer kan een werknemer er ook voor kiezen om niet op zijn/haar werkplek te verschijnen. Dit kan uit protest zijn of misschien speelt mentale gezondheid ook een rol.
De gevolgen van werkweigering
Werkweigering kan verschillende gevolgen hebben. Wanneer het gaat niet gaat om een ingrijpend voorval en het een eenmalige gebeurtenis is, kan een officiële waarschuwing voldoende zijn. Soms volstaat aanspreken op de werkvloer ook al. Dit is per situatie te bepalen. Stel het is een zeer ernstige situatie, dan kan de werkgever kiezen voor ontslag op staande voet. Dit is wel pas de allerlaatste optie nadat de werkgever inventariseert of er ook minder ingrijpende oplossingen mogelijk zijn. Een mediator ondersteunt in de keuzes die een werkgever kan maken en in de rechten die een werknemer heeft.
Hoe helpt een mediator?
Een mediator wordt vaak ingezet als een conflict al behoorlijk is geëscaleerd, bijvoorbeeld als de werknemer al thuis zit. Ook dan zijn mediators vaak succesvol in het begeleiden van partijen naar een duurzame oplossing. Een mediator zou echter ook in een eerder stadium van het conflict kunnen, en eigenlijk ook moeten, worden ingezet. Als neutrale bemiddelaar en conflictexpert kan de mediator partijen weer in beweging krijgen, gaan partijen weer naar elkaar luisteren en wordt meestal begrip gevonden voor elkaars belangen. Hierdoor voorkom je een verdere escalatie door middel van met gezamenlijk gevonden oplossing.
Hoe werkt mediation?
