Ontslag tijdens ziekte: kom tot een oplossing
Een ontslag tijdens ziekte, we komen het in mediations veel tegen: de relatie is kapot en een werknemer is ziek. Ziek van conflict, of ziek met een conflict, dat kan beide. Wat te doen?
Hoe omgaan met ontslag tijdens ziekte?
Ontslag tijdens ziekte komt vaak ter sprake. Zowel werkgever als werknemer ziet doorgaan met de arbeidsovereenkomst eigenlijk niet zitten. Daar is geen vertrouwen in, niet in elkaar en niet in de samenwerking. En dat is oké. Soms is het op. En dan willen beide partijen verder. De vraag is alleen hoe.
“Nee”, zegt de apothekersassistent, “ik ga echt niet ontslag nemen, want ik ben ziek. Mijn advocaat heeft me dat afgeraden.” “En wil je dan wel terug?” vraag ik. “Nee! je hebt toch gezien hoe dat gaat, ik kan daar echt niet terug, dan word ik alleen maar zieker!”.
Het is noodzakelijk om op één lijn te komen rondom de situatie. Hoe dit vaak loopt leggen we uit aan de hand van onderstaande praktijkcase. Door middel van arbeidsmediation is er veel bespreekbaar te maken, waardoor we in 90% van de gevallen tot een oplossing komen.
De onzekerheid die speelt bij ontslag tijdens ziekte
Er ontstaat nu onzekerheid, bij beide partijen. Google maar eens “kan ik akkoord gaan met ontslag als als ik ziek ben?” en je krijgt allemaal hits die zeggen dat het wel kan, maar het je afraden. En dat klopt. Ook de werkgever zal geadviseerd krijgen om heel voorzichtig te zijn en niet akkoord te gaan met een ontslag tijdens ziekte. Allemaal correct. Maar ja, dat lost de situatie niet op. Hierdoor zit je vast in een cirkel: een werknemer is of blijft ziek door het conflict, het conflict bestaat door de arbeidsrelatie, maar de arbeidsrelatie kan niet beëindigd worden door ziekte en ze zijn of blijven ziek door het conflict, et cetera. Zo ook mijn apothekersassistent.
Het was iedereen duidelijk dat de liefde helemaal voorbij was, maar ze kwamen niet uit de impasse. Om hieruit te komen zijn duidelijkheid, opties en moed nodig.
1. Duidelijkheid van de situatie
Ik bevestigde aan de apothekersassistent, we noemen haar verder Sandra, wat haar advocaat haar ook had verteld: wanneer een werknemer meewerkt aan het beëindigen van een arbeidsrelatie tijdens ziekte, verliest hij of zij daarmee het recht op een ziektewet (ZW) of WIA-uitkering. De werkgever heeft de verplichting om jou twee jaar lang door te betalen en jij moet de werkgever daarbij helpen. Als je dat niet doet, kun je niet bij het UWV terecht. Maar, dat geldt niet voor een WW(werkloosheidswet)-uitkering. Wanneer jij als werknemer meewerkt aan de beëindiging van de arbeidsrelatie terwijl je ziek bent, maar je kunt na de opzegtermijn wel solliciteren en een nieuwe baan zoeken, dan heb je “gewoon” recht op een WW-uitkering. Het UWV kijkt dan helemaal niet meer naar of je wel of niet ziek was.
2. Opties bespreken
In een mediation trek ik de ziekte los van de oplossing. Ik besprak dus met Sandra en haar werkgever het volgende: “we gaan hier niet komen tot een beëindiging van de arbeidsovereenkomst tijdens ziekte.”. Beiden knikten ze, ook de werkgever had dat namelijk afgeraden gekregen in verband met premierisico’s en goed werkgeverschap. “Maar jullie willen wel dat er rust en duidelijkheid komt. Om te herstellen en om door te kunnen met de apotheek.”. Wederom knikten beide partijen. “Mijn voorstel is dat we het herstel en de datum van herstel even parkeren, daarvoor kunnen we later eventueel ook een advies aan de bedrijfsarts vragen. Laten we nu eerst kijken naar een oplossing voor als je straks weer hersteld bent. Onder welke voorwaarden kunnen jullie dan uit elkaar gaan?”
Hierna begon een onderhandeling over een opleidingsbudget, concurrentiebeding, ontslagvergoeding (transitievergoeding), opzegtermijn en alles wat er verder nog bij kwam kijken. Het enige waar we het nog niet over hadden was de hersteldmelding en dus ook nog niet over de einddatum. We spraken af dat de opzegtermijn van twee maanden in zou gaan na de hersteldmelding.
3. Moed van de deelnemers
Hierdoor ontstaat er licht aan het eind van de tunnel. Sandra zag een toekomstmogelijkheid, waardoor haar herstel ook versnelde. We gingen uit elkaar met een principe-akkoord over de voorwaarden voor na het herstel en ik sprak af dat ik hen beiden drie dagen later zou bellen om te bespreken hoe nu verder te gaan. Toen ik Sandra belde was het eerste wat ze zei: “ik heb voor het eerst in een half jaar weer lekker geslapen! Ik had niet gedacht dat dit een mogelijkheid was.”.
Op mijn vraag wanneer ze dacht weer hersteld te zijn zei ze: “Ik denk dat dat binnen 6 weken wel kan.”. Ik vroeg haar of ik kon voorstellen aan de werkgever om die termijn aan te houden bij het bepalen van de einddatum. Na overleg met haar advocaat ging ze daarmee akkoord. Ook de werkgever ging akkoord en was erg blij met de duidelijkheid en de beweging.
Bedrijfsarts inschakelen
Als Sandra niet zelf met een herstelddatum was gekomen, had ik voorgesteld om aan te sluiten bij het advies van de bedrijfsarts. Dit was ook al in de mediation besproken. De bedrijfsarts krijgt dan een werknemer op het spreekuur (of aan de telefoon) met de volgende vraag: “Gezien het feit dat het conflict is opgelost (door de afspraken over de beëindiging van het dienstverband), hoeveel tijd denkt u dan dat ik normaal gesproken weer nodig zou hebben om volledig te herstellen?”.
Soms wil een werkgever of werknemer hoe dan ook een advies van de bedrijfsarts, om zeker te weten dat het herstel reëel is. Als het dat niet is, en een werknemer wordt weer ziek (of blijft ziek), kan dat onverwachte gevolgen voor werkgever of werknemer hebben. Bij dergelijke afspraken wordt de werknemer over het algemeen vrijgesteld van werkzaamheden, ook tijdens de re-integratie. De werksituatie levert immers spanning en ziekte op, dus daar is niemand bij gebaat.
Arbeidsmediation inzetten bij ontslag tijdens ziekte
Mediation is een gestructureerde bemiddeling. Een neutrale en onafhankelijke mediator begeleidt conflictpartijen naar een oplossing. Een oplossing die voor elke partij acceptabel is. De mediator stimuleert de partijen om op constructieve wijze de situatie te bespreken en tot afspraken te komen.
