Hoe mediation helpt bij inflatiecorrectie onderhandelingen
In augustus 2022 werd de hoogste inflatie ooit gemeten: 13,6%. Alles is duurder en jouw salaris is steeds minder waard. De marges van bedrijven staan onder druk, kosten rijzen de pan uit, het kraakt en piept. Vroeg of laat zullen werknemers en werkgevers gaan onderhandelen over salarisaanpassingen: inflatiecorrecties. Maar hoe doe je dat? En kan mediation helpen bij inflatiecorrectie onderhandelingen? Wij vertellen het je in dit artikel.
De inflatie is hoger dan ooit, dus deze situatie is nieuw
In normale tijden (met een inflatie van de afgelopen jaren) was inflatiecorrectie een belangrijk detail. Belangrijk, maar ook een detail. Werkgevers konden prijsstijgingen met de inflatiecorrectie doorvoeren en werknemers konden dit eisen voor hun salaris. Men werd het wel eens. Met de inflatie zoals die nu is, is dat niet meer zo makkelijk. En dat is niemands schuld! We hebben de neiging om, wanneer het niet meezit, naar schuldigen te zoeken. Die zijn er niet, althans niet bij werkgevers en werknemers. Vergelijk het met een overstroming: we verwachten allemaal dat de overheid de dijken onderhoudt en ervoor zorgt dat wij veilig en droog kunnen wonen. Echter, als er door overmacht (hevige regens, vloedstromen) toch een overstroming komt, moet je dat op dat moment samen oplossen. Dan kun je niet als overheid zeggen “wij hebben alles gedaan wat we kunnen, we hoeven nu niets te doen” en als burger kun je niet zeggen “wij eisen een droog huis, vandaag”. Je moet je samen aanpassen aan de nieuwe situatie en de beste oplossing vinden. En ja, achteraf kun je kijken wat er te leren valt.
Zo ook nu: de inflatie is er, dat levert een nieuwe situatie op met problemen en risico’s voor iedereen. In een mediation bij inflatiecorrectie onderhandelingen ga je samen zoeken naar oplossingen voor al die problemen.
Zo gaat het fout bij inflatiecorrectie onderhandelingen
In deze situatie heeft het geen zin om als werkgever te blijven hangen op “we hebben geen inflatiecorrectie afgesproken” en als werknemer heeft het geen zin om te blijven hangen op “ik eis 13,6% loonsverhoging in verband met de inflatie”. Dat mag je wel doen, maar de kans is groot dat dat ten koste gaat van de relatie, het bedrijf of je werkplezier.
Stel het je maar voor: vanuit de directie komt bericht dat de inflatie helaas niet in hun macht ligt en dat ze verwachten dat iedereen er samen de schouders onder zet. De OR reageert hierop met een gezamenlijk bericht met de vakbond waarin zij stellen dat de inflatiecorrectie een verworven recht is, want het is tien jaar lang steeds toegepast. De directie reageert daarop met een brief, opgesteld door de bedrijfsadvocaat, dat hier in hun ogen geen sprake van kan zijn en dat een zwaarwegend bedrijfsbelang hen belet om hierin mee te gaan. De stellingen zijn ingenomen, iedereen is extra chagrijnig en ze bereiken niets.
Hoe pak je inflatiecorrectie onderhandelingen op de juiste manier aan?
Hoe kun je dit dan wel doen? Bij mediation bij inflatiecorrectie onderhandelingen ga je samen een oplossing zoeken die zo goed mogelijk is voor beide partijen. Dit doe je door een aantal stappen te doorlopen die horen bij het Harvard Onderhandelen.
Stap 1: scheidt de mensen van het probleem
Zorg dat je contact houdt. Ga met elkaar aan tafel zitten (niet via de e-mail) en heb het tijdens die meetings ook over andere dingen dan alleen het probleem: hoe gaat het met jou? Heb je nog iets leuks gedaan? Hoe is het met je kinderen? Ja, jullie hebben een probleem samen, maar nee, die ander is niet alleen maar dat probleem. Die ander die staat niet ‘s ochtend op om jou dwars te zitten. Dat beeld ontstaat wel vanzelf, want dat maakt het makkelijker om oorlog te voeren, dat is bij ons ingeprogrammeerd.
De mediator blijft, soms tot vervelens toe, “inchecken” bij iedereen: hoe gaat het? Hoe zit je erbij? Hoe voel je je? En reken maar dat dat nodig is wanneer je weer weerstand ervaart van de andere kant. In een onderhandeling leeft bij iedereen de zorg dat ze door de ander “genaaid” worden. Die zorg kan ertoe leiden dat mensen gaan vluchten (weglopen) of juist vechten (volledig onredelijk worden). Die angst en reactie is vaak niet rationeel, maar emotioneel. De mediator zorgt dat jij en de anderen weten hoe jullie erin staan, waardoor de heftige reacties plaatsmaken voor rationele beslissingen.
Stap 2: zoek naar belangen achter de standpunten
Door het samen te hebben over de belangen achter de standpunten, wordt er meer mogelijk. Dus ga niet direct koehandelen over 13% tegen 3%, maar heb het over de grotere thema’s: kunnen rondkomen, zekerheid, bedrijfscontinuïteit, goede samenwerking, vertrouwen. Wellicht kunnen de werknemers op allerlei manieren bijdragen aan kostenbesparingen of weten zij hoe ze aan de klanten de prijsstijging kunnen verkopen.
Dit gesprek kan in het begin moeilijk zijn. Het voelt soms onveilig om in die situaties je eigen wensen op tafel te leggen: wie weet wordt er niet naar geluisterd of wordt het tegen je gebruikt. Je kunt dat beïnvloeden door ook zelf goed te luisteren en de ander serieus te nemen.
Stap 3: creëer keuzes
In een mediation bij inflatiecorrectie onderhandelingen zullen er verschillende opties worden bedacht. Zo deden wij laatst een mediation waar in drie verschillende groepen drie verschillende opties werden bedacht:
- Een inflatiecorrectie gekoppeld aan het resultaat van het bedrijf
- Een beperkte vaste inflatiecorrectie
- Een volledige inflatiecorrectie met mogelijkheid tot een deflatie-correctie wanneer de prijzen weer zouden dalen.
Hierna gingen partijen uit elkaar en bespraken de opties met hun achterban. Uiteindelijk werd een akkoord bereikt over optie 2. Juist omdat de andere twee opties er ook hadden gelegen waren alle betrokken hier tevreden mee, ze hadden er immers zelf voor gekozen.
Wanneer begin je?
Het is belangrijk om de mediation bij inflatiecorrectie onderhandelingen op tijd te beginnen. Dus wacht niet totdat iedereen al boos en gefrustreerd is, totdat de eerste advocaten betrokken zijn en de OR al met stakingen dreigt. Op dat moment is er al veel “collateral damage” die te voorkomen is. Je weet nu al dat dit gesprek eraan gaat komen, dus zorg dat je het direct goed doet. Je weet ook dat het een moeilijk gesprek gaat worden. De situatie zoals die nu is, is niet normaal! Er zijn onzekerheden, risico’s en tegengestelde belangen. Die kunnen niet ontkend worden. Maar laat die niet de gesprekken leiden! Er zijn namelijk ook gezamenlijke belangen, relaties en oplossingen. Wanneer het gesprek daarover gaat kan er zoveel meer in een mediation bij inflatiecorrectie onderhandelingen!
Result Mediation en inflatiecorrectie onderhandelingen
Onze mediators begeleiden deze onderhandelingen op elk niveau: van het lokale bouwbedrijf met 26 werknemers tot de zorginstelling met 3000 fte. Neem contact op met ons casemanagement en vraag om een gratis intakegesprek met een mediator. Samen met de mediator beslis je wat in jullie situatie het beste proces is. Wanneer de groep groot is, kan de mediator een collega meenemen om ervoor te zorgen dat iedereen gezien wordt en er een oplossingsgericht proces ontstaat.
