Heb ik een advocaat nodig bij een mediation?

Een praktische oplossing in mediation

In mediation wordt gezocht naar een praktische oplossing voor de situatie. Een oplossing waar beide partijen mee verder kunnen. Dit doet de mediator door eerst rust te creëren en (wat) wederzijds respect terug te brengen. Dat is, wanneer je in een conflict zit, makkelijker gezegd dan gedaan. Je bent boos op de ander, zit vol verwijten en voelt je machteloos. En gek genoeg geldt hetzelfde vaak ook aan de andere kant. Om dan met respect naar elkaar te luisteren, dat is moeilijk. Maar als het wel lukt, dan is het vinden van een oplossing een stuk makkelijker geworden. Die oplossing kan zijn dat je samen verder gaat, of uit elkaar gaat. Dat maakt niet uit, voor de mediator.

Je recht krijgen bij een advocaat

Een advocaat is jouw adviseur die jou helpt om je recht te krijgen. Waar heb jij recht op? Wat moet jij zelf doen? Dat is enerzijds heel fijn, want de advocaat is er helemaal voor jou. Anderzijds heeft de andere kant ook een advocaat helemaal voor hen. En gek genoeg zijn die advocaten het zelden eens over wat het recht precies is. En dat is logisch, dat is immers de functie van advocaten: wanneer het onduidelijk wordt, strijden over waar de grens ligt. Of, iets positiever gezegd, die grenzen bewaken.

Een advocaat of een jurist?

Advocaten zijn beëdigd en advocaat is een beschermde titel. Dat betekent dat niet iedereen zich zomaar advocaat mag noemen. Om advocaat te worden moet je, na een rechtenstudie, drie jaar een advocaat stage lopen waarin je onder leiding van een mentor het vak leert. “Jurist” is geen beschermde titel. Dat betekent dat iedereen zich jurist mag noemen. In de praktijk zijn juristen vaak mensen die een rechtenstudie hebben gedaan, hbo of universitair. 

In mediation worden mensen zowel door advocaten als door juristen ondersteund. Het staat ieder vrij om zich te laten ondersteunen door wie zij willen, dat maakt voor de mediator niet uit.

Is een advocaat of jurist nodig bij een mediation?

In een mediation zoeken jullie een praktische oplossing voor de situatie. Om te weten wat een goede oplossing voor jou is, moet je goed voor ogen hebben wat belangrijk voor jou is. Daar helpt de mediator bij. Daarnaast is het belangrijk om te begrijpen wat jouw rechten en plichten zijn in deze situatie. Dat is waar een juridisch adviseur (advocaat of jurist) van toegevoegde waarde is. De jurist kent het recht en heeft ervaring in de rechtbank. Hij kan jou adviseren over de mogelijke uitkomsten bij een juridische procedure en de kans hierop.

Heb ik een advocaat nodig vanaf het begin?

Vaak niet. Als jij het prettig vindt kan dat natuurlijk wel, maar meestal hoeft het niet. In het eerste mediationgesprek bekijkt de mediator met jullie wat de situatie is en wat voor jullie belangrijk is. Hij probeert de communicatie en een beetje respect te herstellen. Daarbij kunnen advocaten aanwezig zijn, maar ze hebben vaak een kleine rol. Sterker nog, wanneer het een advocaat is die in de vechtmodus zit, kan het contraproductief zijn.

Wij deden een keer een mediation waar de advocaten steeds het woord over namen van hun cliënten. De mediator vroeg dan een typische mediatorsvraag als “hoe was die situatie voor jou?”. Een cliënt begon te antwoorden, maar al snel nam de advocaat het over om uit te leggen dat het sowieso de fout was van de andere partij. Daar reageerde de advocaat aan die kant dan weer op en zo ging het verder. Het werd zelfs zo erg dat de werknemer zich op een gegeven moment naar de mediator draaide en fluisterde “laat ze hun mond houden…”.

Dit is gelukkig niet hoe het meestal gaat met advocaten, maar het kan gebeuren. En dat komt doordat advocaten in de basis worden opgeleid tot vechters: bewijs maar dat jij gelijk hebt en vecht voor je cliënt. Dat kan nuttig zijn, maar het kan ook oplossingen in de weg zitten en voor een hoop extra schade en verdriet zorgen. Vraag maar eens aan iemand die in een vechtscheiding heeft gezeten.

Wanneer sluit de advocaat dan aan?

Afhankelijk van het soort oplossing dat gezocht wordt, betrekt de mediator de advocaten. In een arbeidsmediation worden aan het eind afspraken gemaakt over de toekomst. Zeker wanneer dit afspraken zijn over de beëindiging van het dienstverband, is het een goed idee om een advocaat te betrekken. De advocaat kan zijn cliënt informeren over zijn rechten, kan hem adviseren over de onderhandelstrategie en kan een goede inschatting maken van de alternatieven. Hoe groot zijn de kansen bij een juridische procedure? Wat gebeurt er wanneer je er niet uit komt?

Ook voor de mediator is het op dit moment fijn wanneer advocaten betrokken zijn. Hierdoor weet de mediator dat de partijen hun beslissingen nemen na een goed advies, waardoor de kans op een goede uitkomst groter wordt.

Zit de advocaat ook aan de mediationtafel, of juist niet?

Ook dit wisselt. Laatst deden wij een mediation waarbij de onderhandeling aan de mediationtafel zonder advocaten gebeurde. Het was de tweede bijeenkomst en de werkgever en de werknemer hadden besloten dat ze uit elkaar wilden gaan. De werknemer was een verkoper, de werkgever, zijn leidinggevende, ook. Samen besloten ze om de onderhandeling over de voorwaarden direct in de mediationbijeenkomst te doen. Ze kwamen eruit, na twee uur onderhandelen. De mediator legde het resultaat vast in een vaststellingsovereenkomst (een VSO) en mailde die naar beide partijen zodat ze er nog juridisch advies over konden krijgen. 

De partijen mailden de contactgegevens van hun juridisch adviseurs naar de mediator. De mediator mailde beide advocaten en vroeg hen zich te houden aan de geheimhouding. Hier gingen beide advocaten mee akkoord. Hierna konden zij hun cliënten binnen de mediation adviseren. 

Het onderhandelresultaat (de euro’s) werd niet meer veranderd, maar beide advocaten hadden nog wel wensen en adviezen over de formuleringen en over een aantal randzaken. Deze “tweede” onderhandeling ging telefonisch en per mail, waarbij de mediator steeds de tussenpersoon was. Na anderhalve week was ook dit rond en kon er getekend worden.

Wat als de advocaat wel aan tafel zit?

Het kan ook anders gaan. In een mediation tussen een huisarts en zijn compagnons werd in de tweede bijeenkomst besloten om uit elkaar te gaan. Toen wilden alle partijen zich goed voorbereiden en de onderhandeling voeren met hun advocaten erbij. Er werd een nieuwe afspraak gepland, met advocaten, en daarin werd een deal uitonderhandeld. De mediator zette de partijen in twee verschillende ruimtes en liep tussen hen heen en weer. Hierdoor konden partijen ook steeds met hun adviseur overleggen wanneer de mediator bij de andere partij was.

Overigens kan dit ook heel goed via een videocall met Teams of Zoom. De mediator zet beide partijen dan met hun advocaten in verschillende break-out rooms en gaat zelf heen en weer. Dit geeft nog wat meer ruimte aan iedereen om rustig te onderhandelen.

Result Mediation en advocaten

Veel advocaten en juristen kennen de mediators van Result Mediation al. Zij adviseren ons kantoor of een specifieke mediator aan hun cliënten. Dit is natuurlijk fijn voor ons. Het geeft aan dat onze mediators ervoor kunnen zorgen dat partijen gedurende de mediation goed geadviseerd worden. Tegelijkertijd moet de mediator er ook voor waken dat hij als partijdig wordt ervaren. Immers, wanneer jij met een mediator in zee gaat die wordt geadviseerd door de advocaat van de andere partij, dan kan dat niet prettig zijn. De mediator zal dit altijd met jullie bespreken. De mediators van Result Mediation zijn ook hier zeer ervaren in. Een professionele mediator heeft relaties met andere professionals zonder dat dit zijn onpartijdigheid beïnvloedt.