Pro Forma naar de kantonrechter na mediation

In een ver verleden (voor 2006) was het heel normaal om bij de beëindiging van een arbeidsovereenkomst de gemaakte afspraken door de rechter te laten bekrachtigen. Een pro forma zitting. Hierdoor was de werknemer zeker(der) van een WW-uitkering (werkloosheid uitkering). Tegenwoordig is dit voor een WW-uitkering niet meer nodig. Toch gebeurt het nog wel eens, maar dan om een Ziektewet uitkering (ZW-uitkering) te kunnen krijgen.  In deze pro forma zaken doet de rechter simpelweg gezegd geen uitspraak over de inhoud, maar bekrachtigt hetgeen tussen partijen in een onderling door advocaten op te stellen verzoek- en verweerschrift is opgenomen.

Erwin en Max

In mijn mediation ging het om Erwin en Max. Erwin heeft een architectenbureau en had de dertig jaar oude Max al enkele jaren in dienst. Er speelde een conflict over opdrachtuitvoering, de spanningen liepen steeds verder op en Max meldde zich ziek. Naast de werkgerelateerde gezondheidsklachten speelde ook psychologische niet werkgerelateerde beperkingen. De arbeidsrelatie belemmerde het herstel en een efficiënte aanpak van zijn diepere psychologische problematiek. Hij had een goede marktpositie voor het vinden van een nieuwe baan, maar de ziekte zat hem in de weg. Het liefst zou hij zien dat een rechter zou bepalen dat hij niet meer in dienst zou zijn. Dan kreeg hij een ZW-uitkering en had hij de rust om aan zijn herstel te werken en om te proberen bij een nieuwe werkgever opbouwend werkzaamheden te gaan verrichten.

In de mediationbijeenkomst met partijen en advocaten werd transparant gesproken over mogelijkheden en behoeftes. Er lag druk om er ter plekke met bindende afspraken uit te komen vanwege een rechtszaak die gepland stond over verwijtbaar handelen van Max. Hij zou zwart hebben gewerkt terwijl hij formeel ziek thuis zat. Beide partijen (advocaten) zagen echter het procesrisico; er was veel onzekerheid over de uitkomst. Zij kwamen in de mediation tot afspraken over de beëindiging van het dienstverband. Maar omdat Max zich nog niet hersteld kon melden, spraken zij af om de afspraken via een pro forma zaak te laten bevestigen door de rechter. Echter, vindt maar eens een rechter die akkoord gaat met deze aanpak.

Rechter kiezen

Er is in Rechterlijk Nederland nog geen consensus over de pro forma zaak op deze manier. Sommige rechters zijn van mening dat dit binnen het nieuwe arbeidsrecht niet kan: er moet een voldragen grond zijn om een arbeidsovereenkomst te kunnen ontbinden en dus moet de rechter dat beoordelen. Daarnaast zijn enkele rechters van mening dat ze niet kunnen afwijken van de opzegtermijn en de transitievergoeding zoals die in de wet zijn bepaald, ook niet als partijen dat beiden willen. Daarom besloten de advocaten van Max en Erwin een rechter te zoeken waarvan bekend was dat hij mee wil werken aan een pro forma traject.

Terwijl ik de vaststellingsovereenkomst aan het uitwerken was en op mijn meegebrachte printer kon uitdraaien, belden de advocaten naar de rechtbank om af te stemmen wanneer de zaak op de rol zou kunnen. Om dit voor elkaar te krijgen is de zaak bij een rechter in Eindhoven gepland die eerder had meegewerkt aan deze route. Overigens staat hierover ook een interessant artikel op https://www.rede-legal.nl/blog/de-rechtbank-rotterdam-een-veilige-haven-voor-de-pro-forma-ontbinding. Het is dus zaak een rechter te vinden die daar zijn medewerking aan wil verlenen. Klaarblijkelijk zit er eentje in Eindhoven en eentje in Rotterdam.

Oplossing in ruim vier uur

Partijen gingen met een ondertekende vaststellingsovereenkomst de deur uit na een sessie van 4,5 uur. Het gebeurt niet vaak meer, maar in dit geval een mooie oplossing. Erwin werd beperkt in zijn kosten en behoed voor een moeizaam re-integratiedossier. Max kreeg rust en zou naar verwachting binnen redelijke termijn arbeidsgeschikt zijn.