Interventies en de escalatieladder van Glasl
De 9 stappen tellende escalatieladder van Friedrich Glasl (1941) toont het gedrag van mensen, hun houding en hun manier van denken voor elke fase van conflict.
De juiste interventie bij een arbeidsconflict, op basis van de escalatieladder van Glasl.
Escalatieladder van Glasl
De escalatieladder van Friedrich Glasl (1941) geeft de ontwikkeling in een conflict weer. Elke stap op de ladder heeft gevolgen voor het gedrag van mensen, voor hun houding en hun manier van denken.
Op basis van de houding en het gedrag, kan een inschatting worden gemaakt waar de conflicterende partijen staan op de escalatieladder. Dit kan partijen of een verwijzers tevens een indicatie geven welke interventie er kan worden ingezet of geadviseerd om het conflict de wereld uit te helpen.
Relationele fase
Tijdens de relationele fase, de bovenste drie treden van de ladder, speelt het belang van het herstel en behoud van de (arbeids)relatie nog een grote rol. Mensen streven bij voorkeur naar WIN-WIN. Komt men er in deze fase samen of met behulp van collega’s niet uit, dan kan een interventie door Bedrijfsmaatschappelijk Werk (BMW) afdoende zijn om partijen op een goede manier te ondersteunen bij het oplossen van het probleem.
Is er in deze fase al behoefte aan het maken van (juridisch) bindende afspraken of ligt de kwestie erg gevoelig, dan kan inzetten van mediation een goed advies zijn. Het vertrouwelijke karakter van mediation kan bijdragen aan een veilige setting waarin mensen zich vrijer voelen om de onderliggende oorzaak van de problematiek bespreekbaar te maken.
Er zijn wel verwijzers/potentiele deelnemers die menen dat mediation in deze fase een te zwaar middel is. Deze gedachte komt voort vanuit de overtuiging dat mediation meestal tot “exit” leidt. Juist door mediation in de relationele fase al in te zetten kan “exit” vaak nog worden voorkomen en kunnen partijen met heldere, bindende afspraken weer verder met elkaar.
Emotionele fase
Tijdens de emotionele fase, de middelste drie treden van de ladder, wint de emotie (angst, boosheid, verdriet) het van de redelijkheid en ratio. Standpunten verharden, empathie en begrip is ver te zoeken. Het is winnen of verliezen. Dreigend gezichtsverlies speelt vaak een rol. Mensen zijn alleen nog geïnteresseerd in hun eigen belang en niet meer bereid ook rekening te houden met het belang van de ander. WIN-LOSE. Een ziekmelding van een werknemer wegens conflict is hiervan een voorbeeld: hij stelt zijn eigen belang (gezondheid, rust) boven dat van de werkgever (doorwerken). Mediation is in deze fase een goed middel.
Indien het niet meer haalbaar mocht blijken om de arbeidsrelatie te herstellen en te continueren dan kan binnen de kaders van de mediation worden onderzocht of het nog wel haalbaar is om de arbeidsrelatie op een fatsoenlijke manier te verbreken (met wederzijds goedvinden). Er kan dus direct worden doorgepakt wanneer blijkt dat de arbeidsrelatie niet meer te redden valt. Door in deze fase snel te schakelen kan een “juridisch gevecht” met alle nare gevolgen en financiële risico’s van dien, meestal nog worden voorkomen.
Vechtfase
Tijdens de vechtfase, de onderste drie treden van de ladder, is het “oorlog”. Advocaten zijn meestal al ingeschakeld en partijen zijn niet meer bereid om met elkaar aan één tafel in gesprek te gaan. De ander moet verliezen, zelfs als dit niet in het eigen belang is: LOSE-LOSE. Wanneer er nog wel belangen zijn om een gerechtelijke procedure te voorkomen (geen rechtsbijstandverzekering, onvoldoende dossier opbouw, groot afbreukrisico, kans op verlies WW-rechten, hoge advocaatkosten etc.) dan kan mediation een laatste redmiddel zijn om alsnog zonder procederen tot een oplossing te komen. De mediator “pendelt” (vandaar dat dit ook wel en “pendelmediation wordt genoemd) dan vaak op en neer tussen partijen (vaak met advocaten) met als doel tot overeenstemming te komen en de arbeidsrelatie “met wederzijds goedvinden” te beëindigen.
De escalatieladder van Glasl en Result Mediation
De escalatieladder van Glasl is het meest gebruikte model om de mate van escalatie te bepalen. Met onderstaand overzicht kunt u zien welk middel daar het best bij past.
1. De laagste escalatiegraad
Er is een probleem dat men met elkaar bespreekt: er wordt niet goed naar elkaar geluisterd, men houdt onvoldoende rekening met de belangen van de ander; men komt er onderling niet uit, maar wil dat wel. De partijen beslissen vaak gezamenlijk ons in te schakelen.
2. De middelste escalatiegraad
De contacten over het probleem lopen uit de hand; er wordt op de man gespeeld, het gaat niet alleen over het probleem maar ook over de onderlinge relatie met de andere partij; men wil er wel samen uitkomen, maar weet niet hoe; samen naar de mediator stappen, gebeurt niet; een verwijzer is meestal noodzakelijk om het zetje tot mediation te geven.
3. De hoogste escalatiegraad
Men voelt zich zo door de ander gekwetst c.q. onrechtvaardig behandeld dat men de ander pijn wil doen: “wie niet horen wil, moet maar voelen”. Een ander, een expert moet maar beslissen.
Op zoek naar een passende opleiding?
Wilt u meer leren over de methodes achter de escalatieladder? Bekijk dan onze MfN-basisopleiding Mediation en leer hoe u de escalatieladder in kunt zetten.
